Pierwszy miesiąc powrotu do szkół za nami, a jesienna aura zaczęła powoli rozsiewać swój urok. Emocje związane z nowym rokiem szkolnym są wciąż żywe i silne, a to potrafi wyczerpać i zniechęcić do nauki. Wbrew pozorom – jesień to bardzo dobry czas na przyswajanie wiedzy. Jednak, żeby nie popaść w monotonię powtarzania, i dać pstryczka w nos szkolnej rutynie, warto urozmaicić naukę zarówno podczas lekcji, jak i przygotowań w domu. Mamy dla Ciebie 3 niezawodne sposoby, które sprawią że nauka będzie efektywna i aktywna.
Do logiki dorzuć kreatywność
Nasz mózg to niesamowicie fascynujący i skomplikowany narząd. U większości z nas lewa półkula to ta odpowiadająca za logikę. Prawej przypisuje się działanie twórcze. W treningu pamięci należy dążyć do integracji obu półkul. Dlaczego? Jeśli informacja zostanie podana w taki sposób, że dotrze zarówno do prawej, jak i lewej półkuli – wykorzystamy aktywność całego mózgu. Nie obciążymy nadmiernie jednej z półkul, a efekty będą bardziej zadowalające. Łączmy więc zabawy i działania słowne z obrazowymi, racjonalne z intuicyjnymi, a logikę zestawmy z kreatywnością.
W tradycyjnych metodach nauki dominuje styl logiczny, więc to przeważnie lewa półkula jest znacznie bardziej aktywna. Im częściej będziemy wprowadzać różnorodność podczas lekcji, tym proces uczenia stanie się przyjemniejszy i szybszy. Przygotowując się do sprawdzianu czy odrabiając zadanie domowe zachęcajmy dziecko do korzystania z ćwiczeń rozwijających obie półkule. Można skorzystać z poniższych propozycji:
- żonglowanie
Nie trzeba być od razu mistrzem żonglerki. Już nawet ćwiczenia z użyciem dwóch piłeczek potrafią świetnie rozwijać obie półkule. Po nauce przerzucania, można dołożyć trzecią, by w miarę opanowywania tej niezwykłej sztuki, dodać jeszcze kolejne. Wspólna zabawa z dzieckiem będzie wyzwaniem również dla nas – dorosłych! A może warto zaangażować całą rodzinę? Ciekawe, kto z Was wykaże się największą równowagą!
- chodzenie tyłem
Banalnie proste, a przy tym skuteczne. Oczywiście trzeba pamiętać o zapewnieniu dziecku bezpiecznej drogi „na wstecznym”. Taką zabawę można wykorzystać również podczas ćwiczeń grupowych, zajęć sportowych czy wpleść w ćwiczenia naśladownicze z zakresu pantomimy na warsztatach teatralnych. Stworzenie historii związanej z chodzeniem „wstecznym” dodatkowo urozmaici ćwiczenie i rozbudzi wyobraźnię.
- rysowanie w powietrzu
Serce, prostokąt, a może bardziej skomplikowany obiekt? Odłóżcie kredki i kartkę. Tutaj pierwsze skrzypce gra wyobraźnia oraz dłonie. Narysujcie w powietrzu wybrany obiekt przy użyciu dłoni. Zasady są tylko dwie: rysunek musi być symetryczny i wykonywany przez obie dłonie jednocześnie. Udało się? Jeśli tak, to możecie nieco utrudnić zabawę. Niech lewa ręka narysuje kółko, a prawa krzyżyk. W tym samym czasie. Zmieńcie strony i najważniejsze – zadbajcie o precyzję. Kółko powinno być kształtne, okrągłe, a krzyżyk nie może się w nie zmieniać. Wykonujemy to ćwiczenie wśród dorosłych i mówiąc wprost – zbyt proste nie jest 😉
Zaangażuj wszystkie zmysły
Proces zapamiętywania informacji angażuje wszystkie nasze zmysły. To cenna informacja w procesie nauki. Aby osiągnąć najlepsze rezultaty i poprawić efektywność uczenia się – należy zaangażować w szczególności zmysł dominujący.
Jako nauczyciel, podczas pracy nad danym zakresem materiału, możesz wskazać uczniom kilka form przyswojenia wiedzy, tak by zadziałały zarówno u wzrokowców, słuchowców, jak i kinestetyków. Byłoby świetnie, gdyby co 5-10 minut udało Ci się zmienić metodykę, aby dotrzeć do wszystkich uczniów. Możesz połączyć słuchowisko z czytaniem i lekcją dramy, zastosować odgrywanie ról, użyć prezentacji graficznej czy też przeprowadzić analizę przypadku. Sprawdzą się także gry dydaktyczne, połączone z krótkim wykładem i dyskusją w grupie.
Jako rodzic szukający sposobów, które pozwolą Twojemu dziecku na opanowanie materiału w przyjemny i przede wszystkim skuteczny sposób, również możesz spróbować tych działań. Niezależnie od roli, sprawdzą się one zarówno podczas zajęć w szkole, jak i nauki w domu. Gdy już odkryjemy, który zmysł jest dominujący, stosujmy metody w proporcjach 70:30, gdzie mniejsza wartość przeznaczona będzie na pozostałe bodźce zmysłowe.
Wzrokowcy, słuchowcy i kinestetycy – jak sprawić by ich nauka była bardziej efektywna?
1.wzrokowcy
Aby lepiej i szybciej przyswoić materiał – użyj niecodziennych kolorów, wyróżnij informację humorystycznie, użyj zabawnych proporcji czy perspektywy. Dziecku będzie łatwiej, gdy znajdziecie odpowiedź na następujące pytania:
- jak mogę nadać humor tej informacji, tak by bardziej ją wyróżnić?
- czy mogę nadać tej informacji kolor, dzięki czemu łatwiej ją zapamiętam?
Jakie działania podejmować? Ozdóbcie z dzieckiem pokój kolorowymi karteczkami. Im więcej intensywnych i różnorodnych barw, tym lepiej. Przydadzą się markery, którymi oznaczycie najważniejsze notatki. Następnie przyklejcie karteczki na wysokości wzroku dziecka, choćby na lustrze w łazience, stole kuchennym czy w pobliżu komputera. Jeśli fragment wiersza czy treści jest trudny do opanowania – można namalować to, czego dziecko nie może zapamiętać. Atutem wzrokowców jest ich zdolność do wyobrażania sobie siebie samego. Można to wykorzystać również podczas nauki, np. budując w wyobraźni film, który pomoże opanować materiał. Podczas lekcji warto z kolei budować mapy myśli czy wykresy, szukając związków między przedmiotami oraz informacjami.
2. Słuchowcy
Tutaj ważne jest uwzględnienie dźwięków o zróżnicowanym natężeniu, pochodzeniu i odległości. Zwiększy to zdolność do zapamiętania informacji. Twoje dziecko lub uczeń przepada za konkretnym gatunkiem muzycznym? Zapamiętanie dat czy treści w formie np. rapu może dać znacznie lepsze efekty niż tradycyjne wkuwanie. Spróbujcie również wraz z dzieckiem odpowiedzieć sobie na następujące pytania:
- w jaki sposób sprawić, by użyte głosy, muzyka czy dźwięki były na tyle niepowtarzalne, by pomogły mi zapamiętać informację?
- jak mogę dodać śmieszne i oryginalne dźwięki do informacji, tak by ucząc się – lepiej ją zapamiętać?
Każdej przyswajanej informacji warto nadać odpowiednią rytmikę, mówiąc głośno i zapamiętując. Można także nagrać swój materiał i odsłuchiwać niezależnie od pory dnia. Tym samym zaoszczędzi się też czas, np. ucząc się w autobusie.
3. Kinestetycy
U kinestetyków główną rolę w procesie nauki i zapamiętywania informacji odgrywają emocje oraz aktywność ruchowa. To właśnie ta grupa bywa często niezrozumiana podczas zajęć. Kinestetyk w trakcie nauki może się wiercić, machać nogami czy podskakiwać w drodze do tablicy. „Dotknięcie” informacji w praktyce będzie więc dla niego najlepiej przyswajalne.
Wsparcie procesu opanowania materiału może odbywać się poprzez naukę podczas spaceru, czytanie w rytm ruchów ciała. Warto znaleźć ten typ ruchu, który jest „naturalny” dla dziecka, byle był spójny i rytmiczny. Jeszcze innym pomysłem jest wplatanie w naukę ćwiczeń dramowych, odgrywanie scenek teatralnych, a także ożywiona dyskusja na dany temat.
Wycieczki fabularyzowane – efektywna i kreatywna nauka
Doskonałym urozmaiceniem od tradycyjnego przebiegu lekcji są wycieczki fabularyzowane, podczas których łatwiej jest wpleść tematykę lekcyjną, a sama nauka jest naturalna, przez co bardziej efektywna. Taka alternatywa pozwoli w równym stopniu przyswoić wiedzę wzrokowcom, słuchowcom czy kinestetykom, ponieważ zaangażuje wszystkie zmysły. Tumi-Tur każdego roku rozbudowuje swoją ofertę wycieczek z fabułą, znajdując inspiracje w lekturach szkolnych, historii Polski i świata czy ulubionych postaciach popkultury. Dzieci z klas 0-3 mogą więc łatwiej przyswoić wiedzę z książek, przenosząc się na trzy dni do świata Dzieci z Bullerbyn czy też stając się uczniami Akademii Pana Kleksa.
Z kolei starszym uczniom z pewnością łatwiej przyjdzie opanowanie wiedzy historycznej z czasów faraona, średniowiecza i innych przełomowych momentów w historii świata. Wycieczki fabularne są skuteczne właśnie dlatego, że pozwalają na poznawanie przez doświadczanie. Dodatkiem, jednak nie
mniej istotnym, jest możliwość zintegrowania klasy i pokazania, że nauka nie musi być nudna. Jest to dobra odskocznia, która będzie również wsparciem dla nauczycieli. Ich zadanie jest trudne – często muszą się bardzo nagimnastykować, by dotrzeć do każdego dziecka, które ma inne potrzeby w zakresie przyswojenia wiedzy. Dlatego warto postawić na kreatywność i aktywność, zarówno umysłową, jak i fizyczną, i kilka razy w roku urozmaicić zajęcia właśnie w ten sposób, a gwarantujemy że nauka stanie się bardziej efektywna.
1 Comment
Ewa
Uważam, że warsztaty edukacyjne na Polu Wyobraźni w Chwalimierzu były bardzo atrakcyjne, ciekawe. Rozwijały zainteresowania uczniów, pozwalały im w sposób twórczy rozwiązywać problemy, pobudzały ich kreatywność. Zdobywanie wiedzy w połączeniu z aktywnymi zabawami na świeżym powietrzu, pieczonymi kiełbaskami to najciekawsze rozwiązanie edukacyjne. Zajęcia te bardzo podobały się moim uczniom, dostarczyły im wiele radości i wrażeń. Dziękuję organizatorom zajęć w imieniu własnym i moich wychowanków za rzetelnie przygotowanie zajęć, świetną zabawę, miłą atmosferę. Polecam innym nauczycielom wycieczkę do Tumi- Tur w Chwalimierzu. Warto odwiedzić to ciekawe miejsce w naszym regionie. Super wycieczka.